Gebelikte Yapılan Testler Nelerdir?

Gebelik sürecinin başlangıcı itibariyle doğuma kadar gebeliğin farklı haftalarında kadın doğum uzmanı tarafından önerilen anne adayı ve bebek takibi için gerekli olan tahliller ve testler yapılmaktadır. Gebelik sürecinde yapılan bazı tahlillerin değerlendirmesinin gebelik öncesi hamileliğe karar verildiğinde yapılması daha uygundur. Ancak bazı testler gebeliğin belirli haftaları dışında yapılamaz. Hamilelik sürecinde bu testlerin yapılması gereken süre takip edilmeli ve ihmal edilmemelidir. Gebelikte yapılan testlerin bazıları her anne adayında rutin yapılır. Fakat bazı gebelik döneminde yapılan testler rutin değildir, gebeliklerde belli durumlar oluştuğu takdirde bu testlerden destek alınır.

Aşağıda sırasıyla ‘’gebelikte yapılan testler nelerdir?’’ sorusunun yanıtlarını bulabilirsiniz.

İlk muayenede yapılan gebelik öncesi tahlilleri

En doğru olan, çiftlerin gebelik öncesi gebeliği planladıklarına doktora başvurmaları ve bu muayene esnasında bazı gerekli tahlillerin yapılmasıdır. Gebelik öncesi yapılan testler sayesinde olası anormallikler saptanabilir ve bu durum için önlemler alınabilir.

Gebelik öncesi test maalesef ki her zaman yapılamıyor. Genellikle çiftler adet gecikmesiyle yani gebelik şüphesi ile doktora başvuruyor ve söz konusu gebelik oluştuğundan gebelik öncesi değil gebelik sürecinde bu testler yapılıyor.

Kadım doğum uzmanı tarafından yapılan ilk muayene; jinekolojik muayene ve ultrasonografiyi içermektedir. Bu muayenede kadının genital organları incelenerek değerlendirilir. Şayet son 1 yıl içerisinde smear testi yapılmamış ise bu muayene ile birlikte smear testi de yapılır.

Anne adayının genel muayenesi de yapılır ve gerekli görüldüğü takdirde olası problemler için branş uzmanının da görüşü alınabilir.

İlk muayenede yapılan tahliller:

• Tam kan sayımı (Hemogram): Anne adayındaki anemi yani kansızlık durumunu değerlendirmek için bakılmaktadır.
• Anne ve baba kan grupları: Kan uyuşmazlığı incelemesi için ve kan uyuşmazlığına karşı önlem almak için bakılmaktadır.
• Kan uyuşmazlığı söz konusu ise IDC (İndirekt Coombs testi)
• Tam idrar tetkiki (Gerekirse idrar kültürü)
• TSH: Anne adayında troid hormon değerlendirmesi bu hormon değeri normal olmaması halinde bebeği etkileyebileceği için bakılmaktadır. TSH hormonunda sorun saptandığı takdirde dahiliye uzmanı tarafından tedavi planlaması yapılmaktadır.
• Toxoplazma IGM ve IGG
• Rubella IGM – IGG: Kızamıkçık testleri
• CMV IGM ve IGG
• HBsAg ve AntiHBs: Annede Hepatit B incelemesi için bakılmaktadır. Hepatit B tespit edildiği takdirde bebeğe bulaşmasını engelleme amaçlı doğum sonrası bebeğe antikor iğnesi yapılır.
• HCV testi
• HIV (AIDS) testi
• VDRL testi: Sfiliz (frengi) için bakılmaktadır. Ancak bu testin rutin olarak bakılması şart değildir.
• Açlık kan şekeri: Şeker hastalığı açısından risk altında olan hastalar için bakılmaktadır.
• Kolesterol, böbrek ve karaciğer testleri v.b biyokimya testleri: Gebelikte bu testlerin rutin olarak bakılması şart değildir. Anne yaşı ileri ise ya da sistemik bazı hastalıklar mevcutsa bakılmaktadır.

14 ve 16. haftalar arasında gebelik testleri:

Gebeliğin 11. haftası sonrasında 14. gebelik haftasına kadar ultrason muayenesinde bebeğin ense kalınlığı (NT) ölçülür ve ikili test (kan tahlili) yapılır. İkili test ve NST 14. gebelik haftasından sonra yapılamaz.

16-20. haftalar arasında gebelik testleri

Hamilelik sürecinde bu haftalar arasında üçlü test (triple test) veya dörtlü test yapılır. Test sonucunda saptanan riske göre amniosenteze başvurulmaktadır.

24-28. haftalar arasında gebelik testleri

• 50 gr glukoz yükleme testi (Şekerli su testi) yapılır. Sonucu 140’dan yüksek çıkarsa 100 gr OGTT testi yapılır. Bu haftalarda yapılmamış ise ileriki gebelik haftalarında açlık ve tokluk kan şekeri bakılarak anne adayının şeker hastalığına yatkınlık durumu değerlendirilebilir.
• Anne baba arasında kan uyuşmazlığı saptaması için IDC indirekt coombs testi yapılır ve sonuç negatif çıkarsa anne-bebek arasında kan uyuşmazlığına bağlı bir etkilenmenin söz konusu olmadığını gösterir. Kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır. Etkilenme olduğu takdirde yani İndirekt coombs testi pozitif çıkarsa daha ileri tetkiklerden faydalanılarak bebekteki kan uyuşmazlığından etkilenme düzeyi araştırılır.

35-37. haftalar arasında gebelik testleri

Ülkemizde henüz yaygınlaşmamış olan Grup B Streptokok (bakteri) taraması anne adayları için tavsiye edilen bir testtir.

Gebeliğin özellikle doğuma yaklaşılan son haftalarında, bebekte rastlanan bir sorun söz konusu ise ve gün aşımı (günün geçmesi) durumunda NST (non stres test) çekilir. İleri değerlendirme doppler ultrasonografi ölçümüne de başvurulmaktadır.

Gebelik dönemi ile birlikte anne adayı hem kendi sağlığı hem de doğacak bebeğinin sağlığı için yukarıda bahsi geçen gebelikte yapılan testleri ihmal etmemelidir.